سرطان کبد زمانی اتفاق می افتد که تغییراتی (جهش) در ماده ژنتیکی سلول های کبدی ایجاد شود. در این پست با عوامل خطر در بروز سرطان کبد آشنا می شویم.
گاهی اوقات علت سرطان کبد مشخص است، بیماری های زمینه ای مانند عفونت های مزمن هپاتیتی، سیروز، دیابت، چاقی مفرط و کبد چرب می توانند زمینه ساز ایجاد سرطان کبد باشند. اما گاهی سرطان کبد در افرادی رخ می دهد که هیچ بیماری زمینه ای ندارند و مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز آن می شوند.
عوامل خطر در بروز سرطان کبد
-
جنسیت
سرطان کبد هپاتوسلولار در مردان بسیار بیشتر از زنان است. احتمالاً به دلیل انجام بیشتر رفتارهای پرخطر که در ادامه توضیح داده می شود. زیر گروه فیبرولاملار سرطان هپاتوسلولار بیشتر در خانم ها دیده می شود.
-
نژاد / قومیت
ایالات متحده، افراد آمریکایی-آسیایی و جزایر اقیانوس آرام بیشترین میزان سرطان کبد را دارند و پس از آنها اسپانیایی تبارها/لاتین ها، سرخپوستان و بومیان آلاسکا، آفریقایی-آمریکایی ها و سفیدپوستان قرار دارند.
-
مصرف دخانیات ومصرف بیش از حد الکل
سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. و خطر ابتلا آنها بیشتر از کسانی است که هرگز مصرف نمی کنند. مصرف بیش از حد متوسط الکل در طول سالها می تواند منجر به آسیب غیر قابل برگشت کبد شود و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
-
چاقی مفرط
چاقی (اضافه وزن بسیار زیاد) خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. احتمالاً به این علت است که می تواند منجر به بیماری کبد چرب و سیروز شود.
-
مواد شیمیایی از جمله: وینیل کلراید و دی اکسید توریم
قرار گرفتن در معرض این مواد شیمیایی خطر آنژیوسارکوم کبد را افزایش می دهد. همچنین خطر ابتلا به کلانژیوکارسینوما و سرطان سلولهای کبدی را نیز افزایش می دهد. وینیل کلراید، ماده شیمیایی است که در ساخت انواع پلاستیک ها استفاده می شود. دی اکسید توریم، ماده شیمیایی است که در گذشته به عنوان بخشی از آزمایشات اشعه ایکس به برخی از بیماران تزریق می شد. هنگامی که خصوصیات این مواد شیمیایی ایجادکننده سرطان شناخته شد، اقداماتی برای از بین بردن آنها یا به حداقل رساندن تماس با آنها انجام شد. از دی اکسید توریم دیگر استفاده نمی شود و قرار گرفتن کارگران در معرض کلرید وینیل کاملاً کنترل می شود.
-
عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B و یا ویروس هپاتیت C :
که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
-
سیروز:
وضعیت پیشرونده و برگشت ناپذیری که باعث تشکیل بافت اسکار (پیوندی) در کبد می شود و احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
-
برخی بیماری های کبدی ارثی:
که می توانند خطر سرطان کبد را افزایش دهند مانند هموکروماتوز و بیماری ویلسون است.
-
دیابت:
خطر ابتلا به سرطان کبد در افراد مبتلا به اختلال قند خون بیشتر از کسانی است که دیابت ندارند.
-
بیماری کبد چرب غیرالکلی:
تجمع چربی در کبد خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
-
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین ها:
آفلاتوکسین ها سمومی هستند که توسط کپک هایی تولید می شوند که روی محصولاتی رشد می کنند که شرایط نگهداری خوبی ندارند. محصولاتی مانند غلات و مغزها، می توانند به آفلاتوکسین آلوده شوند.
-
استروئیدهای آنابولیک
استروئیدهای آنابولیک هورمون های مردانه ای هستند که توسط برخی ورزشکاران برای افزایش قدرت و توده عضلانی استفاده می شوند. استفاده طولانی مدت از استروئید آنابولیک می تواند خطر ابتلا به سرطان سلولهای کبدی را کمی افزایش دهد.