پروتون تراپی، روشی پیشرفته در درمان سرطان است که به آن پرتودرمانی پروتون نیز گفته می شود. این روش، نوعی ذره درمانی است که برای از بین بردن سلولهای توموری استفاده می شود.در روش  پروتون تراپی، به جای استفاده از اشعه ایکس که در پرتودرمانی معمول استفاده می شود، از پروتون برای ارسال پرتوهای با انرژی بالا استفاده می شود که می تواند تومورها را دقیق تر از تابش اشعه ایکس هدف قرار دهد. این درمان بدون درد و بسیار دقیق با کاهش آسیب به بافت سالم اطراف تومور، درمانی هدفمند و جدید است.

مزایا و معایب پروتون تراپی چیست؟

پرتودرمانی معمول و پروتون تراپی هر دو به DNA سلولهای سرطانی آسیب می رسانند، اما پروتون تراپی دارای دو مزیت اصلی است: انرژی بیشتر و متمرکز بر تومور و همینطور تابش کمتر (که بر بافت سالم اطراف تأثیر می گذارد). با وجود اینکه بافت سالم کمتر تحت تأثیر اشعه است، عوارض جانبی می تواند خفیف تر باشد. آسیب به ساختارهای حساس مانند مغز، قلب، حفره دهان، مری و نخاع کاهش می یابد. در مورد معایب این درمان می توان گفت پروتون تراپی برای درمان هر نوع سرطان مناسب نیست. علاوه بر این، ساخت و کار دستگاه ها و تجهیزات پروتون تراپی بسیار پیچیده و گران هستند.

پروتون تراپی برای چه تومورهایی استفاده می شود؟

این درمان می تواند به ویژه هنگام پرداختن به تومورهای مغزی و نخاعی که بیمار اغلب از عوارض جانبی طولانی مدت ناشی از درمان رنج می برد، بسیار ارزشمند باشد. پروتون تراپی برای درمان تومورهای سرطانی و غیر سرطانی در کودکان و بزرگسالان استفاده می شود که در زیر مثال هایی بیان شده است:

سارکومها (به ویژه آنهایی که در قاعده جمجمه، ستون فقرات یا فضای پشت صفاقی قرار دارند)، سرطان پستان، سرطان پروستات، رابدومیوسارکوم (تومور بدخیم عضلات)، ملانوم و سایر سرطان های اطراف چشم، سرطان ریه و سایر سرطان های قفسه سینه مانند لنفوم یا تیموما، سرطان سر و گردن، سرطان کبد، سرطان پانکراس و تومورهای خوش خیم

پروتون تراپی در کودکان

در کودکان سرطانی ریسک ایجاد سرطان های ثانویه (سرطان هایی که در اثر مواجهه با پرتودرمانی ممکن است ایجاد شود) را کاهش می دهد. زیرا افراد جوان نسبت به ایجاد و تکامل بدخیمی های ثانویه حساس تر می باشند.

پروتون تراپی در بیماران چگونه انجام می شود؟

هنگامی که بیمار آماده می شود و در موقعیت قرار می گیرد، درمانگران از اتاق خارج می شوند تا بتوانند دستگاه پرتو پروتون را روشن کنند. یک دوربین فیلمبرداری به آنها کمک می کند که بیماران را ببینند و صدای آن ها را بشنوند تا تنها نباشند. درمان فقط چند دقیقه طول می کشد. یک ماشین بزرگ باعث افزایش سرعت پروتون ها و ایجاد انرژی می شود. پرتوی پروتون این انرژی را در عمق دقیق محل قرارگیری تومور به بدن متمرکز می کند. قسمتی از دستگاه ممکن است در اطراف بدن شما حرکت کند و تومور را از چندین موقعیت و جهت مختلف درمان کند. بیمار، پرتوی پروتون را هنگام ورود به بدن یا در حال درمان تومور احساس نخواهد کرد.

نتیجه گیری

پروتون تراپی برای هر نوع سرطان مناسب نیست. اما بهترین روش برای درمان سرطان ها در مناطق حساس است، جایی که سایر درمان ها ممکن است به سلول های سالم اطراف آسیب برساند. اما در هر صورت، پزشک شما درمان مناسب برای سرطان شما را پیگیری و توصیه می کند. به پزشک خود اعتماد کنید.