یکی از روش های اخیر درمان سرطان، ایمونوتراپی یا بکار گیری سیستم ایمنی برای درمان سرطان است. در این پست بیشتر با این روش درمانی آشنا می شویم.
یکی از وظایف سیستم ایمنی، پاکسازی بدن از اجرام بیماری زا و همینطور از سلولهای غیرطبیعی و سرطانی است. امروزه درمان جدیدی در حال انجام و توسعه است که در آن از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می شود که به آن ایمونوتراپی می گویند. به طور کلی سه روش برای ایمونوتراپی وجود دارد:
- تحریک غیراختصاصی سیستم ایمنی (Nonspecific Immune System Stimulation)
- T-cell Transfer Therapy
- مهارکننده های نقاط بحرانی ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors)
روش تحریک غیراختصاصی سیستم ایمنی (Nonspecific Immune System Stimulation)
در این روش به صورت کلی، سیستم ایمنی و پاسخهای آن تحریک و تقویت می شود. در این نوع ایمونوتراپی، از داروها و موادی برای افزایش کلی پاسخهای ایمنی که در کشتن و از بین بردن سلولهای سرطانی کمک کننده هستند، استفاده می شود. برای مثال بعضی بیمارانی که برای خروج تومور مثانه جراحی انجام داده بودند، به کمک ماده ای به نام BCG درمان شدند. BCG در مثانه گذاشته و سبب ایجاد پاسخهای غیراختصاصی برای کشتن سلولهای سرطانی که بعد از جراحی در مثانه باقی مانده بودند، شد. این روش سبب محافظت از بیمار و جلوگیری از عود مجدد بیماری می شود.
روش T-cell Transfer Therapy (تغییر در لنفوسیت T)
T-cell نوعی از سلولهای ایمنی هستند که سیستم ایمنی از آنها به عنوان سلولهای بسیار قوی در کشتن سلولهای سرطانی استفاده می کند. در این نوع ایمونوتراپی، T-cellها از بیماران سرطانی گرفته شده و در آزمایشگاه آنها را برای افزایش عملکرد و قابلیت کشتن سلولهای سرطانی تغییر می دهند. سپس میلیونها کپی از این T-cell های تغییریافته را در آزمایشگاه رشد می دهند و دوباره به بدن و سیستم ایمنی بیمار برای مبارزه با سرطان برمی گردانند.
روش مهارکننده های نقاط بحرانی ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors) در سیستم ایمنی
در سیستم ایمنی نقاطی بحرانی بر روی سطح سلولها سبب کنترل پاسخهای ایمنی می شود. معمولا این نقاط، سلولهای T-cell را غیرفعال نگه می دارند که به اصطلاح مرحله ی خاموش نامیده میشود. این فرایند سبب می شود که سلولهای T-cell به سلولهای طبیعی آسیب نزنند. زمانی که سیستم ایمنی به آنها نیاز داشته باشد، فعال می شوند. سلولهای سرطانی این ویژگی را دارند که نقاط بحرانی و این سلولها را در حالت خاموش نگه می دارند و از به دام افتادن توسط سیستم ایمنی فرار کرده و زنده می مانند. داروهای مهارکننده ی نقاط بحرانی داروهایی هستند که این نقاط را بلاک می کنند و سبب می شوند سلولهای T به سلولهای سرطانی حمله کنند.
- تعدادی از سرطانها که از ایمونوتراپی برای درمان آنها استفاده می شود، شامل: سرطان مثانه، سرطانهای سر و گردن، لنفوم هوچگین، سرطان کلیه، سرطان ریه، ملانوم
نتیجه گیری:
از مزایای ایمونوتراپی این است که عملکرد آن پس از پایان درمان متوقف نمی شود بلکه به سیستم ایمنی برای به خاطر آوردن سرطان هم کمک می کند. بنابراین در صورتی که سلولهای سرطانی دوباره ایجاد شوند، سلولهای T می توانند سریع تر آنها را شناسایی کنند و از بین ببرند. با این وجود که ایمونوتراپی راه درمانی بسیار موثری در درمان سرطان است، اما برای هر بیماری کارایی ندارد و ممکن است اثرات جانبی جدی را ایجاد کند. محققان در حال تحقیق و بررسی هستند که چگونه ایمونوتراپی را برای همه بیماران بهبود بخشند.